Mogelijke reisapp om 1,5 meter afstand in banen te leiden in OV

Wanneer ook in het openbaar vervoer anderhalve meter afstand gehouden moet worden, gaat zeker driekwart van de reguliere capaciteit in OV-voertuigen verloren. Dit betekent dat veel minder reizigers hiervan gebruik kunnen maken. Om dat in goede banen te leiden, wordt gedacht aan het reizen in blokken of een app waarmee mensen een plek kunnen reserveren. Een werkgroep onder leiding van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat denkt na over oplossingen die praktisch werkbaar en uitvoerbaar zijn, meldt een woordvoerder. “Er liggen allerlei ideeën op tafel. Een app is één van de opties.”

Die werkgroep kijkt bijvoorbeeld ook naar het aanpassen van lestijden, zodat studenten zich meer verspreiden over de dag en naar de mogelijkheid om de trein op verschillende momenten van de dag alleen toegankelijk te maken voor bepaalde reisgroepen. Volgens het ministerie wordt goed met partners nagedacht over wie op welk moment mag reizen. Halverwege mei hoopt het ministerie meer duidelijkheid te kunnen geven over de maatregelen en de praktische aanpak.

Handhaving

De uitdaging is niet alleen het mogelijke ontwikkelen van een reisapp; het wordt eveneens lastig om eerlijk te besluiten wie wel of niet van het openbaar vervoer gebruik mag maken. Pedro Peters, de voorzitter van branchevereniging OV-NL stelde al eerder dat de OV-sector die keuze niet wil maken. “Als we die anderhalve meter moeten handhaven, moet het kabinet aangeven hoe dat geordend moet worden. Of je moet kijken naar een variant waarbij die anderhalve meter in het OV wordt losgelaten. Dat is de enige manier om in het OV meer reizigers te vervoeren.”

Tekst loopt door onder foto

Bespiegeling over apps zijn wellicht interessant, maar apps lossen het probleem niet op. Zijn slechts hulpmiddel. Er moeten eerst keuzes gemaakt worden. https://t.co/QiBXsBlico

— Pedro Peters (@pgpeters) April 24, 2020

Wel of geen toegang

Er zijn verschillende manieren te bedenken om te bepalen wie wel en niet het OV kan pakken. Ten eerste is beprijzing een mogelijkheid, zo vertelde Oded Cats van het Smart Public Transport Lab aan het NRC. Tegelijkertijd plaatst hij daarbij onmiddellijk een kanttekening. Door het OV duurder te maken wordt deze modaliteit minder aantrekkelijk voor mensen met een krappe portemonnee. Omdat het openbaar vervoer tot nog toe als een basisbehoefte wordt gezien, is zeer de vraag of dat aantrekkelijk zou zijn.

Een andere mogelijkheid is door een reservering in het OV verplicht te maken, wellicht via een app. Daarbij kan bovendien worden besloten om voorrang te geven aan vitale beroepen of speciale tijdslots te reserveren voor reizigers uit kwetsbare doelgroepen. Cats vraagt zich echter wel af hoe dit gehandhaafd kan worden. Vooral bij de stations zonder toegangspoortjes en in bussen wordt dat ingewikkeld. Ook het ministerie erkent dat zo’n app in bussen en trams lastiger te organiseren is dan in de trein.

Ontwikkeling app

Jasper van Kuijk, expert op het gebied van OV-betalen, stelt op Twitter dat zo’n app zelfs op technologisch gebied nog wel wat voeten in de aarde heeft. De OV-kaart heeft nu geen digitale functie die aangeeft of een reiziger gereserveerd heeft. Bovendien moeten reizigers een reservering eerst bij een kaartautomaat op hun chipkaart laden.

De mogelijkheid om hiervoor een app te gebruiken, wijst Van Kuijk in eerste instantie van de hand. Hij stelt dat radiocommunicatie tussen OV-chippoorten en OV-chippalen nog niet mogelijk is. Een alternatief zijn barcodes, maar zelfs deze zijn slechts bij bepaalde OV-chippoorten een optie. De palen op veel kleinere stations en de lezers in trams en bussen zijn hier bij lange na nog niet allemaal geschikt voor.

Tekst loopt door onder foto

Ik heb grote twijfels of je in het OV mensen zonder reisreservering kan tegenhouden bij poortjes. Een reserveringsapp bouwen is nog te doen, maar op de OV-chipkaart staat nu geen ‘digitale schakelaar’ die aangeeft of je gereserveerd hebt.https://t.co/J15PsT4Qe6
Draadje ?
1/4 pic.twitter.com/zsT5yXmMx3

— Jasper van Kuijk (@jaspervankuijk) April 24, 2020

Dus dan kun je denken: regel alles via een app, maar nu is radiocommunicatie tussen poorten/palen en telefoons nog niet mogelijk. Via barcode zou kunnen, maar slechts een deel van de poorten heeft barcodelezer. En palen en lezers in trams/bussen hebben die vaak helemaal niet.
3/4

— Jasper van Kuijk (@jaspervankuijk) April 24, 2020

Smartphone

De reizigersorganisaties zien ook nog enkele beren op de weg voor de praktische uitwerking. Zo vraagt Rover zich af wat er gebeurt bij een overstap of bij uitval, hoe de privacy van de reizigers geborgd wordt en of reizigers ook een retourtje kunnen boeken. “Er zijn nog veel praktische vragen zonder antwoord.”

Reizigersorganisatie Maatschappij voor Beter OV wijst het plan voor een reisapp in ieder geval af. Er is nog steeds een redelijke groep OV-reizigers niet in bezit van een smartphone. Die zouden hierdoor helemaal van het openbaar vervoer worden uitgesloten. Wel ziet de vereniging kansen voor het toekennen van tijdvakken aan een bepaalde reizigers.

Afhankelijk van OV

Dat moet dan niet al te rigide worden toegepast, zodat reizigers die bijvoorbeeld een ziekenhuisafspraak hebben, alsnog kunnen reizen in een tijdslot dat normaal alleen toegankelijk is voor forenzen. “Een moreel beroep op reizigers – een soort gentleman’s agreement tussen reizigers en vervoerbedrijven – zou kunnen werken, net zoals nu het geval is.” Ook Rover benadrukt dat goed gekeken moet worden naar de afhankelijkheid van mensen van het OV.

Maatschappij voor Beter OV is het eens met Jasper van Kuijk dat een app technologisch ingewikkeld is, zoals ervaringen uit het verleden hebben uitgewezen. “Onduidelijk is hoe zo’n systeem kan worden gebruikt om naast de OV-chipkaart de poortjes op stations te openen. In ieder geval zal het niet lukken om zo’n systeem op korte termijn aan de praat te krijgen.”

Lees ook:

Maatregelen verlengd; OV blijft tot 20 mei alleen voor noodzakelijke reizen