Hoogleraar: ethiek zelfrijdende auto vraagt veel aandacht

Bij de ontwikkeling van zelfrijdende auto’s spelen waarden en ethiek een belangrijke rol. Bijvoorbeeld wie er verantwoordelijk is voor de auto. Maar ook of de auto duurzaam of veilig is. De vraag is zulke veranderende opvattingen betekenen voor het ontwerpen en ontwikkelen van nieuwe technologie. Hoogleraar Ibo van de Poel van de TU Delft gaat daar met zijn team een filosofische theorie voor ontwikkelen.

Van de Poel is binnen de TU Delft hoogleraar ethiek en techniek. Ook is hij afdelingsvoorzitter Waarden, Technologie en Innovatie. Het nieuwe onderzoek zal voortborduren op de bestaande benadering van ‘Value Sensitive Design’. Deze methode schrijft voor dat bij het ontwerpen van nieuwe technologieën wordt nagedacht over waarden die belangrijk zijn voor die technologie, en vervolgens over wat dat betekent voor het ontwerp. Voorbeelden van zulke waarden zijn duurzaamheid en veiligheid.

Waarden kunnen veranderen

Bij zelfrijdend vervoer is de verantwoordelijkheid van de betrokken partijen een goed voorbeeld van zo’n waarde. Het punt is alleen dat de bestaande theorie ervan uitgaat dat die waarden niet veranderen. Je integreert die waarden in de technologie en dat moet volstaan. “Maar soms veranderen waarden wel degelijk”, legt Ibo van de Poel uit. “Tegen energie en duurzaamheid kijken we nu heel anders aan dan dertig jaar geleden, toen veel van de huidige energiesystemen ontwikkeld werden.”

Het idee dat waarden kunnen veranderen, levert dus behoefte aan een nieuwe theorie op?

“De vraag dringt zich op: kun je technologieën zo ontwerpen dat je op een later moment alsnog rekening kunt houden met waarden die aanvankelijk minder belangrijk waren? Bijvoorbeeld door een ontwerp flexibeler te maken, of door meer ruimte voor de rol van de gebruiker in te bouwen. Het doel van het onderzoek is om een filosofische theorie te ontwikkelen die daarbij helpt. Wij willen zulke veranderingen beter leren begrijpen, maar ook onderzoeken hoe er nu al mee wordt omgegaan bij technologische ontwerpen.”

Lees dit artikel verder op zustertitel zelfrijdendvervoer.nl