Negenpuntenplan voor bereikbaarheid veertig grootste gemeentes

Gemeenten moeten voorkomen dat er woningen worden gebouwd, zonder dat duidelijk is hoe die bereikbaar blijven met het OV, de fiets en de auto. Dit kan onder meer door een mobiliteitstoets die deel uitmaakt van woningbouwopgaven. Het is één van de adviezen van de Mobiliteitsalliantie aan de veertig grootste gemeenten van Nederland. Rijk, regio en gemeenten moeten samen slimme keuzes te maken in de besteding van de 7,5 miljard euro die het kabinet beschikbaar heeft gesteld voor stedelijke ontsluiting in grote woningbouwgebieden.

Er staan in totaal negen punten in het plan die gemeenten gebruiken tijdens de collegevormingen. De Mobiliteitsalliantie, een samenwerkingsverband van 25 partijen uit de sector, gelooft dat hierdoor de gemeenten bereikbaar en leefbaar blijven, terwijl economische groei en duurzaam vervoer worden ondersteund. Wel zijn daarvoor investeringen in mobiliteit cruciaal. “De leefbaarheid in grote steden staat onder druk. De bevolkingsgroei en toename van het verkeer vragen om beleid waarin mobiliteit in samenhang wordt gezien met grote maatschappelijke thema’s als woningbouw, milieu en energie”, aldus de alliantie.

Bezuinigen

Dit betekent dat er een einde dient te komen op de jarenlange bezuinigingen op infrastructuur of het uitstel van beheer en onderhoud van lokale wegen, fietspaden en bruggen. Er zijn juist meer middelen nodig om de achterstanden weg te werken. Daarom is de alliantie verheugd over het bedrag van 1,25 miljoen euro dat is gereserveerd voor de opgave.

Gemeenten kunnen dit soort onderhoud bovendien slim aan pakken door een begin te maken met verschillende structurele veranderingen die nodig zijn. “Denk daarbij ook aan een aantrekkelijke inrichting van de openbare ruimte, inclusief goede looproutes, fietspaden en aanrijroutes naar OV-stations. Deze verlagen de drempel om te wandelen, de fiets te pakken of met het OV te gaan”, schrijft de alliantie.

Ingrijpen gemeente

Veel aanbevelingen voor de gemeenten komen overeen met eerdere adviezen die deze 25 partijen deden aan nieuwe kabinet, zoals het spreiden van verkeersstromen, het investeren in een verkeersveilig mobiliteitssysteem en inzetten op mobiliteitshubs en MaaS. Een op maat gemaakte aanpak van de aanpassing van de maximumsnelheid in de bebouwde kom past daarbij.

Tegelijkertijd zijn er enkele punten waar juist gemeenten een cruciale rol spelen. Zoals bij het faciliteren van eerlijke toegang tot mobiliteit. Daarvoor kan een lokale overheid samen met aanbieders van mobiliteit passende producten en diensten te bieden, zoals een goedkoper OV-tarief voor mensen met een kleinere portemonnee of het instandhouden van zorgvervoer en taxi’s.

Verduurzaming

Een gemeente is bovendien onmisbaar bij het omarmen van emissievrij vervoer. Gemeenten moeten hier ruimte voor maken en dienen te investeren in tank- en laadinfrastructuur. De alliantie is te spreken over de plannen van veel gemeenten om zero emissie-zones in te voeren, zolang er voldoende voertuigen beschikbaar zijn en op tijd wordt aangegeven. “In de overgangsperiode kunt u schone bevoorrading stimuleren door nulemissie voertuigen privileges te geven (maak het zichtbaar op straat!), bijvoorbeeld door medegebruik van busbanen toe te staan of door het bieden van ruimere venstertijden.”

Verder kunnen gemeenten veel investeren in slimmer verkeersmanagement, waarbij ze realtime en multimodale data moeten omarmen en de techniek van intelligente verkeerslichten en voertuigen optimaal dienen te benutten. Hierdoor kan namelijk de capaciteit van het wegennet beter worden gebruikt. Het voorstel van de Mobiliteitsalliantie is dat gemeenten hiervoor op regionaal niveau samenwerken.

Toekomst

Een laatste punt is het OV van de toekomst. Gemeenten gaan niet echt over het openbaar vervoer, maar tegelijkertijd is het de ambitie dit steeds meer te bezien in samenhang met doelgroepenvervoer, taxi, deelmobiliteit en de fiets. Daarom is het goed dat gemeenten actief hierover in gesprek gaan met de provinciale overheid en het Rijk.