Liften: de vergeten mobiliteitsoplossing

Liften is een vergeten mobiliteitsoptie die een herwaardering verdient. Dat stelt Marjan Knippenberg, voorzitster van NederlandLift. Volgens Knippenberg kan liften onder andere een goede oplossing zijn voor vervoersarmoede.

Marjan Knippenberg is zelf weer begonnen met liften in 2013. In eerste instantie een eenmalig experiment, maar nadat ze een bijzonder gesprek had met een Marokkaanse jongen die haar een lift had gegeven, werd het een nieuwe gewoonte. Gedurende een periode van twee jaar reisde Knippenberg elke dag op en neer naar haar werk.

Toen is ze ervan overtuigd geraakt dat liften herwaardering verdient.  “Liften is een mooie manier om met mensen in aanraking te komen die je normaliter minder snel ontmoet”, zegt Knippenberg. Ze betoogt dat liften daarnaast een efficiënte en voordelige manier van reizen kan zijn. “Het kan een oplossing zijn voor mensen die vervoersarmoede ervaren, in gebieden waar buslijnen wegvallen, op momenten dat treinen of bussen niet rijden (wat regelmatig voorkomt) en als voor- of natransport”, vertelde ze eerder aan Verkeerskunde.nl. Uit een enquête die Knippenberg in de Kampioen (ledenblad ANWB) plaatste, bleek dat 63 procent van de respondenten open stond voor het meenemen van een lifter.

Slecht imago

Toch wordt er nog maar weinig gelift. Uit dezelfde enquête kwam naar voren dat veel mensen liften als onveilig ervaren. Volgens Knippenberg is die angst onevenredig groot ten opzichte van de werkelijkheid: “Van de 426 respondenten had slechts 1 procent alleen maar nare ervaringen gehad met liften. Het merendeel van die groep had het dan vooral over een lange wachttijd, of dat het helemaal niet was gelukt om een lift te krijgen. Geweld werd slechts twee keer genoemd.”

Dat neemt echter niet weg dat liften een slecht imago heeft. Samen met haar stichting NederlandLift probeert Marjan Knippenberg liften van dat imago af te helpen en weer terug te brengen als mobiliteitsoptie. Om deze doelstelling te bewerkstelligen, probeert zij gemeenten te overtuigen om liftershaltes terug te brengen in het straatbeeld. “Dat maakt liften makkelijker, vergroot de verkeersveiligheid en het zorgt ervoor dat liften uit de vergetelheid wordt gebracht.”

Liftershaltes

Om zo’n halte te plaatsen moet aan een aantal zaken worden gedacht. “Een liftershalte moet bijvoorbeeld aan een doorgaande weg liggen, waar niet harder dan 50 kilometer per uur wordt gereden,” legt Knippenberg uit. “Dat komt omdat de automobilist genoeg tijd moet hebben om te beslissen of ze de lifter mee willen nemen. Ook moet er veilig gestopt kunnen worden.”

Stichting NederlandLift heeft alle gemeenten opgeroepen liften weer terug te brengen. Van 118 gemeenten is geen reactie ontvangen en 135 gemeenten haakten af. “Liften wordt gezien als iets wat mensen zelf moeten ondernemen en wat overal al kan”, aldus Knippenberg. “Dat is jammer, want juist als gemeenten het veiliger maken door bijvoorbeeld zo’n halte te plaatsen, wordt het voor mensen makkelijker om te gaan liften.”

Maar liefst 40 gemeenten namen het fenomeen liften wél in overweging. Zo worden in Nijmegen binnenkort twee oude liftershaltes in ere hersteld. In die regio zijn er ook gesprekken om een netwerk van liftershaltes aan te leggen. Stichting NederlandLift werkt aan een kaart voor gemeenten, waarop geschikte locaties voor liftershaltes zijn aangeduid. Op sommige plekken, zoals in het Brabantse Kempen, wordt liften al gefaciliteerd via een speciale liftzuil. In België en Duitsland bestaan er gelijksoortige initiatieven.

Geen apps

Naast het promoten van liftershaltes werkt NederlandLift aan een nieuw verkeersbord voor lifterhaltes, een opklapbaar liftbordje en een voorlichtingsfolder over veilig liften. “Met zo’n folder kun je mensen leren hoe ze bijvoorbeeld een lift kunnen afslaan zonder te beledigen, of hoe ze de auto weer uit komen.”

Digitale hulpmiddelen, zoals een app, worden niet in overweging genomen. “Liften vastleggen in een app is nodeloos ingewikkeld en schrikt daardoor juist mensen af die zonder een app wel graag een lifter zouden meenemen”, betoogt Knippenberg. Ook maakt een app liften niet veiliger. “Als je elkaar kunt beoordelen draagt dat weliswaar bij aan het veiligheidsgevoel, maar het garandeert geen veiligheid. Bovendien geeft het een negatief signaal aan de persoon die je een lift biedt, alsof je hen niet vertrouwt.”

Marjan Knippenberg spreekt op het Nationaal Verkeerskundecongres 2023. Aanleiding is de nominatie van haar paper ‘Liften: de vergeten optie’, voor de prijs voor Beste Paperbijdrage.

Lees ook:

• ‘Betaalbare mobiliteit noodzakelijk voor bestaanszekerheid’
• Brabantse regio introduceert ‘F’kes Meerijden’ om autogebruik te verminderen