Brandbrief belangenorganisatie ALLRAIL: “Ministerie blokkeert Nederlandse hoofdrailnet”

De Europese belangenorganisatie ALLRAIL waarschuwt in een brandbrief het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat voor een “extreme tunnelvisie” over het blokkeren van het Nederlandse hoofdrailnet. Daarbij zegt de belangenorganisatie dat het ministerie de Europese marktordeningsregels niet naleeft waardoor de “geloofwaardigheid van het Europese spoorbeleid wordt ondermijnt”.

“Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat leidt aan een extreme tunnelvisie als het gaat om de toekomst van het Nederlandse Hoofdrailnet die haar basis vindt in het “voornemen” dat voormalig staatssecretaris Van Veldhoven in juni 2020 naar de Tweede Kamer stuurde. Daarin presenteerde de voormalige Staatssecretaris haar plan om NS een nieuwe onderhandse concessie te geven, waarmee zij van 2025 tot 2035 alle treindiensten van het hoofdrailnet verzorgt”, aldus ALLRAIL in een brandbrief aan het ministerie van IenW.

Informatieplicht geschonden

In de brief waarschuwt ALLRAIL de Tweede Kamer dat het voornemen van Van Veldhoven “in strijd is met Europese marktordeningswetgeving en de rechtmatigheidstoets bij het Europese Hof van Justitie in Luxemburg nooit zal kunnen doorstaan.” Volgens de belangenorganisatie zou het ministerie al “diverse waarschuwingen hebben ontvangen, maar deze structureel wegwuiven en bovendien verzwijgen voor het politieke besluitvormingsniveau.” ALLRAIL zegt dat het ministerie daarmee haar “actieve informatieplicht richting de Tweede Kamer” heeft geschonden.

“Op onjuiste gronden gebaseerd”

Het voornemen voor een nieuwe hoofdrailconsessie is volgens ALLRAIL op “inhoudelijke onjuiste gronden gebaseerd”. Volgens de belangenclub heeft het ministerie een verkeerd begrip van wat “concessie en open toegang” is: “Het ministerie denkt dat zij een ‘basisniveau’ in een concessie kan voorschrijven en er aanvullend treinen in ‘open-toegang’ kunnen rijden.” ALLRAIL wijst erop dat het ministerie per treinverbinding moet kiezen tussen concessie -één vervoerder die een exclusief recht krijgt de verbinding aan te bieden- of open toegang waarbij meerdere vervoerders de verbinding mogen aanbieden.

ALLRAIL: “Wanneer vervoerders de gevraagde treinverbindingen zonder subsidie kunnen aanbieden -naar verwachting het gehele intercitynet en de toekomstige Airport Sprinter naar Schiphol-, dan móeten deze volgens de Europese regelgeving via ‘open toegang’ gereguleerd worden.” Volgens ALLRAIL is er een groot verschil tussen ‘open toegang’ en ‘vrije markt’. “Daardoor kan het ministerie nog steeds regels vaststellen”.

Kwetsbaar spoorwegnet

ALLRAIL waarschuwt dat het hoofdrailnet tot 2035 op slot gaat en er hooguit enkele nieuwe niche-treindiensten kunnen worden aangeboden, zoals internationale nachttreinen. “Er blijft de facto een lucratief monopolie voor NS, wat het Nederlandse spoorwegnet kwetsbaar maakt voor problemen in en rondom Utrecht.” De belangenorganisatie stelt verder dat de angst dat NS zonder concessie geen intercity´s meer zou rijden ongegrond is: “NS is nu al niet verplicht om intercitytreinen aan te bieden, en zal dit zeker blijven doen aangezien deze zeer winstgevend zijn, ook zonder concessie. Het zijn alleen de onrendabele sprinters waarvoor een concessie nodig blijft.”

Op 27 september en 11 oktober wordt er gesproken over het programma voor de nieuwe hoofdrailnetconcessie. ALLRAIL roept de commissie op om “aan de noodrem te trekken” en de huidige Staatssecretaris van IenW, Vivianne Heijnen, eerst tot “herbezinning” aan te sporen.

Dit bericht verscheen eerder op zusterpublicatie SpoorPro.

Lees ook:

• NS moet meer naadloos vervoer aanbieden
• Subsidie aan NS voor Nightjet Wenen niet tegen regels
• NS maakt fors verlies zonder overheidssteun